Walter Sisulu UniversityWalter Sisulu UniversityWalter Sisulu University


 SUPPORT SERVICES  |  ALUMNI  |  NOTICE BOARD  |  CONTACTS 

  • Home
    • Discover WSU
      • Overview
      • Focus Areas
      • FAQs
      • Important Facts
    • Vision & Mission
    • Governance & Leadership
      • Governance Structures
        • Council
        • Institutional Forum
        • Institutional & Campus SRCs
      • Leadership
    • Organisational Strategy
      • Higher Education Act
      • Statute
      • Policies
      • 2030 Strategic Plan
      • Predetermined Objectives
      • Annual Performance Plan
      • University Calendar
      • Annual Report
  • Study with Us
    • Undergraduate Programmes
      • New Students
        • Admission Requirements
          • Business Management Sciences & Law
          • Education
          • Health Sciences
          • Science Engineering & Technology
        • Student Accommodation
        • Fees & Financial Support
          • Fees
          • NSFAS & Funza
          • ISFAP
          • Other
        • How to Apply: The Process
        • Students with Special Needs
        • International Students
        • Important Dates
        • Student Online Services Portal
      • Returning Students
        • Re-Admission Requirements
        • Online Results
        • Student Accommodation
        • Fees & Financial Support
        • Students with Special Needs
        • International Students
        • How to Re-Register
        • Important Dates
        • Student Online Services Portal
      • Faculties
        • Buffalo City
          • Faculty of Business Sciences
          • Faculty of Science, Engineering & Technology
        • Butterworth
          • Faculty of Education
          • Faculty of Engineering & Technology
          • Faculty of Management Sciences
        • Mthatha
          • Faculty of Commerce & Administration
          • Faculty of Educational Sciences
          • Faculty of Health Sciences
            • Health Sciences Research Ethics & Biosafety Committee
          • Faculty of Humanities, Social Sciences & Law
          • Faculty of Natural Sciences
        • Komani
          • Faculty of Economics, & Information Systems
          • Faculty of Education
    • Postgraduate Programmes
      • Postgraduate Students
        • Admission Requirements
        • Online Results
        • Student Accommodation
        • Fees & Financial Support
          • Fees
          • NRF
          • Other
      • Faculties
        • Buffalo City
          • Faculty of Business Sciences
          • Faculty of Science, Engineering & Technology
        • Butterworth
          • Faculty of Education
          • Faculty of Engineering & Technology
          • Faculty of Management Sciences
        • Mthatha
          • Faculty of Commerce & Administration
          • Faculty of Educational Sciences
          • Faculty of Humanities, Social Sciences & Law
          • Faculty of Natural Sciences
        • Komani
          • Faculty of Economics, & Information Systems
          • Faculty of Education
    • Application Guide
      • 2023 Prospectuses
      • 2023 Registration Guidelines
      • Students with Special Needs
      • International Students
      • How to Re-Register
      • Important Dates
      • How to Apply: The Process
      • WSU Figshare
  • Teaching & Learning
    • Overview of the Directorate
    • Policies & Strategic Documents
    • Student Development & Support
      • Academic Advising
      • Peer-Assisted Learning (PAL)
      • Extended Curricula
    • Teaching & Learning Development
      • Staff Development Programmes
    • Learning & Teaching with Tech
    • Scholarship of Teaching & Learning
    • Writing Centre
  • Research & Innovation
    • Directorate of Research Development & Innovation (DRI)
    • Research @ WSU
    • Innovation @ WSU
    • Research Facilities & Centres
    • NRF-Rated Researchers
    • Postdoctoral Research Fellowship (PDRF)
    • Postgraduate Studies @ WSU
    • Grants, Bursaries, Conferences & Other Funding
    • Policies & Documents
    • The Team
  • Community
    • CE&ID Director's Introduction
    • About CE&ID
    • Work-Integrated Learning
    • Service Learning
      • Implementation Guides
      • Community Learning
    • Internationalisation
      • International Partnerships
      • National Partnerships
    • International Education
      • International Education Admission
      • International Education Events
      • Financial Information & Liability
      • Pre-Arrival Information
  • Library
    • Search Library Resources - OPAC
    • LibGuides
    • Library Services
    • Library Membership
    • Electronic Resources
      • E-Books
      • E-Journals
    • Research Support
    • Online Newspapers
    • WSU Vital Repository
    • WSU Figshare
    • Off Campus access to Library
    • Student Email Access
    • Open Educational Resources Commons
    • DHET List of Approved Journals
  • Student Life
    • Overview of the Directorate
    • Student Services Policies
    • Institutional & Campus SRCs
    • Student Societies
    • Student Health and Wellbeing
      • Sport & Fitness
      • Campus Clinics
      • Student Counselling Unit
    • Student Accommodation
    • Quick Links
    • Campus Life
      • Campus SRCs
  • Campuses
    • Buffalo City
      • Overview
      • Management Committee
      • Faculties
        • Faculty of Business Sciences
        • Faculty of Science, Engineering & Technology
    • Butterworth
      • Overview
      • Management Committee
      • Faculties
        • Faculty of Education
        • Faculty of Engineering and Technology
        • Faculty of Management Sciences
    • Mthatha
      • Overview
      • Management Committee
      • Faculties
        • Faculty of Natural Sciences
        • Faculty of Humanities, Social Science & Law
        • Faculty of Educational Sciences
        • Faculty of Commerce & Administration
        • Faculty of Health Sciences
    • Komani
      • Overview
      • Management Committee
      • Faculties
        • Faculty of Education & School Development
        • Faculty of Economics & Information Systems Technology
  • Media
    • Current News
    • Media Releases
    • Media Resources
    • Speeches
    • Newsletters
    • Gallery
    • login

Current News

UMHLOHLI WASE-WSU UZIMISELE NGOKUPHUHLISA ULWIMI LWESIXHOSA KWEZOBUCHWEPHESHE

UMHLOHLI WASE WSU UZIMISELE NGOKUPHUHLISA ULWIMI LWESIXHOPSA KWEZOBUCHWEPHESHE

 

Ngenjongo zokugulula ubuKoloniyali kwiilwimi zemveli, ingakumbi isiXhosa, umhlohli kwakunye nombhali wesiXhosa, uSinoyolo Nokutywa uzakuthi apapashe izahluko ezithandathu kwincwadi ‘Ulwimi kwezeMfundo, kwiNtlalo-Politiko noLuntu’ ehlelwe nguGqirhalwazi Simthembile Xeketwana kwakunye noNjingalwazi Linda Kwatsha.

Lo kaNokutywa, okwanguye nomphandi wolwimi lwesiXhosa kwiSebe loLawulo noLungiselelo, xa ecacisa ngokuthe kwamchukumisa, uthe: “Ndithunukwa ngamazwi kaGqirha uNomso Mgijima xa esithi “Ziya kuthi ukuze zibe nesidima iilwimi zesiNtu kuphakame abaninizo, bavule amehlo, bakubone ukubaluleka kwazo.”

Lo mbhali uthe, “ndibone isibetho esikhulu kwisizwe soNoqhakankcu xa belibele kukuhamba nolwimi lwesiBhulu kanti ulwimi lwabo luyafa; xa kunamhlanje bancedwa ngoNoqhakankcu bangaphandle ngolwimi lwabo. Ndifunde ukuba ukungalithandi ulwimi lwakho kungadlala igalelo elikhulu ekubulaleni isizwe nesizukulwana esizayo kwaye mna andifuni ukuba ngunobangela wokubhubha kwesizwe, kuba sithi isiXhosa inyathi ibuzwa kwabaphambili, ndakuthini ukuphendula ngomso.”

Ngokombhali, ezi zihlahluko zikwasabela ikhwelo le-Pan South African Language Board (PanSALB) neligxile kwi “International Decade of Indigenous languages 2022-2032”, ngeenjongo zokuhlangabezana nophuhliso lwesigama noncwadi kwizinto zobuchwephesha.

“Kaloku abantu bayakhumbula ukuba namahlanje yonke into iphendula kwikhwelo lezobuchwepetsha nobunzululwazi (4IR). Kwakhona, ndibinza elam igalelo ekuphuhliseni ulwimi lwam lweenkobe kwakunye nelifa lesizukulwana esilandelayo. Kaloku lento iluncwadi kwaNtu endulo phaya ibiyinto ibidluliswa ngomlomo isuka kwisizukulwana ukuya kwesinye isizukulwana,”

Uncwadi lwalomhlohli, okwanguye umphandi, lugxile kuphuhliso lolwimi lwesiXhosa, ukuquka iintsingiselo neenkolelo kaNtu malunga nezilwanyana, ukuthiywa kwamagama eedolophu zeMpuma Koloni kuMzantsi Afrika omtsha, imingeni yokuhlohla isiXhosa kumaziko emfundo aphakamileyo, amava okuhlohla uncwadi lwemveli kwakunye nonxibelelwano kwiziko mfundo enomsila, uphononongo lwesigama esisetyenziswe kwizidanga zeeMastazi nezobuGqirhalwazi, kwakunye nentsingiselo yezithuko nezenyeliso kwaNtu.

Ngokwamazwi ombhali, “Indalo ngokubanzi yenye yezinto ezikufutshane nabantu, izilwanyana zezinye zezinto ezikufutshane kakhulu ebantwini. Abantu abantsundu ngabantu abanobuhlobo obunxulunyaniswa nezilwanyana kungako abantu bakwaJola benxulunyaniswa neenyoka ekuthiwa nguMajola kunjalo nakoHlathi ngabantu abanxulunyaniswa kwakunye neMfene njalonjalo.”

uNokutywa uphinde wathi, “umzekelo, isahluko sezithuko ndizama ukugulula ubuKoloniyali kwakunye nengcinezelo oondlebezikhanya ilanga abaza beziphethele yone, ndikhumbuze indlu kaNtu jikelele ukuba ulwimi lwethu aluzange lubelubi okanye luthuke, not nje lwachatshazelwa ziimeko zexesha lobuKoloniyali nalapho lwabalulwa nje ngolwimi olulumezayo, olukrwada, nolungaphucukanga.”

Lo mbali ubambisene neengcaphephe zolwimi nonxibelelwano, eziquka ooGqirha abakwiSebe loPhicotho lobuGcisa neNtlalo kuleYunivesithi, uYolisa Madolo noPheliwe Mbatyoti, okwiSebe loLawulo noLungiselelo, uSiphenkosi Wayise, owayesakuba ngumhlohli kwiSebe lobuNtatheli, uGqirha uQuatro Mgogo, onguMphathi weLebhu, uRalehoko Refilwe, kwakunye noMlawuli Ophezulu kwiofisi yePanSALB  ephondweni, uXolisa Tshongolo.

Lo mbhali ugxininise wathi akukho Nkwal'iphandel'el'enye, ephandel'enye yenethole, kungoko izifundiswa zomzi ontsundu kufuneka ziphakame, zihambele phezulu ukuze ziphuhlise uncwadi lolwimi lwazo.

Ezi zihloko zizakupapashwa kwincwadi ethi Ulwimi kwezeMfundo, kwiNtlalo-Politiko noLuntu, eyakuthi ipapashwe ngumzi wakwaAfrican SUN Media, nesekelwe kwiYunivesithi yaseStellenbosch.

By Ongezwa Sigodi

Contact us

Nelson Mandela Drive, Mthatha, Eastern Cape, South Africa

  • +27 47 502 2844

  • +27 47 502 2211

  •  enquiries@wsu.ac.za

About WSU

  • Overview
  • Council
  • Leadership
  • Important Facts
  • Campuses and Maps
  • Contact Us

Work With Us

  • Tenders
  • Vacancies
  • Support Services
Copyright © 2005 - 2021. Walter Sisulu University.
Powered by TTECH.
  • Home
    • Discover WSU
      • Overview
      • Focus Areas
      • FAQs
      • Important Facts
    • Vision & Mission
    • Governance & Leadership
      • Governance Structures
        • Council
        • Institutional Forum
        • Institutional & Campus SRCs
      • Leadership
    • Organisational Strategy
      • Higher Education Act
      • Statute
      • Policies
      • 2030 Strategic Plan
      • Predetermined Objectives
      • Annual Performance Plan
      • University Calendar
      • Annual Report
  • Study with Us
    • Undergraduate Programmes
      • New Students
        • Admission Requirements
          • Business Management Sciences & Law
          • Education
          • Health Sciences
          • Science Engineering & Technology
        • Student Accommodation
        • Fees & Financial Support
          • Fees
          • NSFAS & Funza
          • ISFAP
          • Other
        • How to Apply: The Process
        • Students with Special Needs
        • International Students
        • Important Dates
        • Student Online Services Portal
      • Returning Students
        • Re-Admission Requirements
        • Online Results
        • Student Accommodation
        • Fees & Financial Support
        • Students with Special Needs
        • International Students
        • How to Re-Register
        • Important Dates
        • Student Online Services Portal
      • Faculties
        • Buffalo City
          • Faculty of Business Sciences
          • Faculty of Science, Engineering & Technology
        • Butterworth
          • Faculty of Education
          • Faculty of Engineering & Technology
          • Faculty of Management Sciences
        • Mthatha
          • Faculty of Commerce & Administration
          • Faculty of Educational Sciences
          • Faculty of Health Sciences
            • Health Sciences Research Ethics & Biosafety Committee
          • Faculty of Humanities, Social Sciences & Law
          • Faculty of Natural Sciences
        • Komani
          • Faculty of Economics, & Information Systems
          • Faculty of Education
    • Postgraduate Programmes
      • Postgraduate Students
        • Admission Requirements
        • Online Results
        • Student Accommodation
        • Fees & Financial Support
          • Fees
          • NRF
          • Other
      • Faculties
        • Buffalo City
          • Faculty of Business Sciences
          • Faculty of Science, Engineering & Technology
        • Butterworth
          • Faculty of Education
          • Faculty of Engineering & Technology
          • Faculty of Management Sciences
        • Mthatha
          • Faculty of Commerce & Administration
          • Faculty of Educational Sciences
          • Faculty of Humanities, Social Sciences & Law
          • Faculty of Natural Sciences
        • Komani
          • Faculty of Economics, & Information Systems
          • Faculty of Education
    • Application Guide
      • 2023 Prospectuses
      • 2023 Registration Guidelines
      • Students with Special Needs
      • International Students
      • How to Re-Register
      • Important Dates
      • How to Apply: The Process
      • WSU Figshare
  • Teaching & Learning
    • Overview of the Directorate
    • Policies & Strategic Documents
    • Student Development & Support
      • Academic Advising
      • Peer-Assisted Learning (PAL)
      • Extended Curricula
    • Teaching & Learning Development
      • Staff Development Programmes
    • Learning & Teaching with Tech
    • Scholarship of Teaching & Learning
    • Writing Centre
  • Research & Innovation
    • Directorate of Research Development & Innovation (DRI)
    • Research @ WSU
    • Innovation @ WSU
    • Research Facilities & Centres
    • NRF-Rated Researchers
    • Postdoctoral Research Fellowship (PDRF)
    • Postgraduate Studies @ WSU
    • Grants, Bursaries, Conferences & Other Funding
    • Policies & Documents
    • The Team
  • Community
    • CE&ID Director's Introduction
    • About CE&ID
    • Work-Integrated Learning
    • Service Learning
      • Implementation Guides
      • Community Learning
    • Internationalisation
      • International Partnerships
      • National Partnerships
    • International Education
      • International Education Admission
      • International Education Events
      • Financial Information & Liability
      • Pre-Arrival Information
  • Library
    • Search Library Resources - OPAC
    • LibGuides
    • Library Services
    • Library Membership
    • Electronic Resources
      • E-Books
      • E-Journals
    • Research Support
    • Online Newspapers
    • WSU Vital Repository
    • WSU Figshare
    • Off Campus access to Library
    • Student Email Access
    • Open Educational Resources Commons
    • DHET List of Approved Journals
  • Student Life
    • Overview of the Directorate
    • Student Services Policies
    • Institutional & Campus SRCs
    • Student Societies
    • Student Health and Wellbeing
      • Sport & Fitness
      • Campus Clinics
      • Student Counselling Unit
    • Student Accommodation
    • Quick Links
    • Campus Life
      • Campus SRCs
  • Campuses
    • Buffalo City
      • Overview
      • Management Committee
      • Faculties
        • Faculty of Business Sciences
        • Faculty of Science, Engineering & Technology
    • Butterworth
      • Overview
      • Management Committee
      • Faculties
        • Faculty of Education
        • Faculty of Engineering and Technology
        • Faculty of Management Sciences
    • Mthatha
      • Overview
      • Management Committee
      • Faculties
        • Faculty of Natural Sciences
        • Faculty of Humanities, Social Science & Law
        • Faculty of Educational Sciences
        • Faculty of Commerce & Administration
        • Faculty of Health Sciences
    • Komani
      • Overview
      • Management Committee
      • Faculties
        • Faculty of Education & School Development
        • Faculty of Economics & Information Systems Technology
  • Media
    • Current News
    • Media Releases
    • Media Resources
    • Speeches
    • Newsletters
    • Gallery
    • login